صنعت گردشگری پس از صنایع  نفت و خودروسازی در رتبه سوم درآمدزاترین صنایع در دنیا قرار دارد. فرصتی که ایران علی رغم برخورداری از تمدن و تاریخ کهن، تنوع طبیعی 4 فصل و آداب، رسوم و سنن اسلامی و باستانی به دلیل تکیه بر صنعت نفت در طی سالهای متمادی از آن کمترین بهره را برده است.

صنعت گردشگری علی رغم آنکه در پیشبرد اقتصاد ملی و درآمدهای ارزی نقش دارد، صنعتی پاک و در عین حال اشتغالزا است به طوری که طبق آمارهای سازمان جهانی جهانگردی (UNWTO) امسال 255 میلیون نفر در سراسر دنیا در صنعت گردشگری شاغل شده اند. و در سال 2011 گردشگران در جهان یک هزار و 200 میلیارد دلار خرج کرده‌اند.

مقام معظم رهبری در سخنان خود بارها بر بحث «اقتصاد مقاومتی» در کشور تأکید فرموده اند. به گفته ایشان «کاهش وابستگی به صنعت نفت یکی دیگر از الزامات اقتصاد مقاومتی است، این وابستگی، میراث شوم صد ساله ماست.»

به اعتقاد کارشناسان در بخش گردشگری، آنچه که می تواند وابستگی اقتصادی به صنعت نفت را به حداقل برساند بهره گیری از صنعت گردشگری است که در عین حال که به صرف هزینه های کلان، نیازی ندارد به سرعت، اشتغالزا و درآمدزا است.

موضوعی که مقام معظم رهبری با ظرافت زیبایی در روز پایانی سفر 8 روزه خود به خراسان شمالی در دیدار با اعضای هیئت دولت بر آن اشاره داشتند. ایشان در اولویت هایی که برای این استان برشمردند ابتدا به بخش کشاورزی، سپس گردشگری و بعد از آن به رسیدگی به کارخانه ها و صنایع پرداختند، اما نکته قابل تأمل اولویت قرار گرفتن مقوله «گردشگری» بود. موضوعی که پیگیری جدی آن وضعیت اقتصادی منطقه را به سرعت بهبود خواهد بخشید.

مقام معظم رهبری در بحث اولویت قرار گرفتن گردشگری در این منطقه فرمودند: «خراسان شمالی به طور طبیعی بر سر راه میلیون ها زائر امام هشتم قرار دارد با توجه به این فرصت و با تکیه بر جاذبه های گردشگری استان، گردشگری می تواند در اولویت بعدی مسائل استان قرار گیرد. با اولویت دادن به گردشگری منطقه و برنامه ریزی برای بازدید حداقل بخشی از زوار امام هشتم از جاذبه های مهم گردشگری استان، به بهبود اوضاع عمومی خراسان شمالی همت گمارید.»

در حال حاضر با توجه به اینکه مقام معظم رهبری با صراحت به مسئله «گردشگری» پرداخته اند نباید از این فرصت خدادادی برای بهبود وضعیت کشور، غفلت کرد. آنچه انتظار می رود این است که مسئولان به طور جدی تلاش کنند تا گردشگری به واقع در کشورمان تبدیل به یک صنعت شود، صنعتی که تمام مردم کشور از آن منتفع گردند.

رونق گردشگری داخلی در کشور نه تنها افزایش نشاط اجتماعی را برای مردم به ارمغان می آورد و از حجم بزه ها در اجتماع می کاهد  بلکه با گسترش آن در سطح بین الملل، ارز آوری کلانی را عاید کشور می کند.

در شرایط اقتصادی امروز دنیا، ایران جزء ارزان ترین مقاصد سفرها در سراسر جهان قابل معرفی است و در وضعیت کنونی که برای استخراج و فروش نفت باید هزینه های بسیاری را متحمل شد تا به رقمی از ارز دست یافت به سهولت تنها با یک برنامه ریزی هدفمند، هر کدام از گردشگران سایر کشورها در ایران می توانند منبعی از ورود ارز باشند.

علی رغم تمام تحریم هایی که هر روز دامنه آن علیه ایران گسترده تر می شود، توسعه گردشگری را می توان یک فرصت بکر در این میدان، تلقی کرد و با برند «گردشگری حلال» در بازارهای گردشگری جهان قدم گذاشت.

باید ایران را به عنوان مقصد سفرهای پاک در دنیا معرفی کرد به طوری که مسلمانان با جمعیت یک میلیارد و 800 میلیون نفری در جهان می توانند از اصلی ترین مخاطبان کشورمان برای جذب گردشگر باشند. خبرگزاری فرانسه اخیراً در یادداشتی تأکید کرده است که «مسلمانان با جمعیت بالا و قدرت خرید در حال شکوفایی به هدف اصلی صنعت گردشگری در جهان تبدیل شده اند و کشورها از استرالیا گرفته تا آلمان با عرضه خدمات اسلامی قصد دارند سهمی از درآمد این بخش را به خود اختصاص دهند.»

در چنین شرایطی که سایر کشورها درصدد جذب گردشگران کشورهای اسلامی برآمده اند مسئولان کشور ما می توانند با معرفی ظرفیت های گردشگری مذهبی، تاریخی، طبیعی (اکوتوریسم)، ورزشی، درمانی و... کشور به دنیا حداقل، این بخش از جمعیت میلیاردی جهان را به سمت ایران سوق دهند. جمعیتی که کمترین نگرانی از هجمه های فرهنگی را در داخل به دنبال خواهند داشت.

سالانه 25 میلیون زائر مسلمان به شهر مقدس مشهد وارد می‌شوند در حالیکه مکان مقدسی چون مکه سالانه پذیرای 15 میلیون مسلمان است بنابراین باید در بهره گیری از چنین ظرفیت هایی علاوه بر معرفی اسلام، تاریخ و تمدن ایران در جهت بهبود وضعیت اقتصادی مردم منطقه نیز گام برداشت.

در چنین موقعیتی، پا گرفتن کودک نو پای گردشگری در کشور نیاز به همکاری و همراهی تمام دستگاه ها دارد از وزارت امور خارجه و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری گرفته تا وزارت نیرو که آب و برق تأسیسات گردشگری را تأمین می کند.

سند چشم انداز 20 ساله مسیر را برای گردشگری کشور روشن کرده است 20 میلیون گردشگر خارجی تا سال 1404 که سید حسن موسوی، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری قول داده است رقم 7،5 میلیون گردشگر خارجی را برای امسال محقق کند و از سوی دیگر پیشنهاد لغو روادید با 60 کشور دنیا را با تأیید محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور کشورمان دنبال می کند، اقداماتی که اگر به سرانجام برسد، می توان امیدوار بود که گردشگری کشورمان بخشی از جایگاه واقعی خود را به دست خواهد آورد. 

یکی از نکات مهمی که از این پس در گردشگری کشور باید به آن به صورت ویژه توجه شود پرداختن به اصل موضوع گردشگری توسط مسئولان مرتبط با این بخش است. اکنون که گردشگری در فهرست اولویت ها قرار گرفته است افراد به دور از منافع سیاسی باید در این بخش فعالیت کنند و برنامه های گردشگری کشور نباید هر روز دستخوش تغییر مدیران و نگاه های سیاسی آنها قرار گیرد.

گردشگری ایران امروز با تأکید مقام معظم رهبری به عنوان یک اولویت، یک خیز بلند برای تحولی جدی را می طلبد، تحولی که از سهولت در قوانین سرمایه گذاری و کاهش بوروکراسی های اداری در گردشگری تا بکارگیری مدیرانی را که 100 درصد در جهت اجرای منویات مقام عظمای ولایت گام بر می دارند، دربرمی گیرد.

نباید فراموش کرد که تحرکات تبلیغاتی و جنگ رسانه ای غرب و محافل صهیونسیتی علیه ایران همواره وجود دارد تا چهره نادرستی از ایران را به دنیا معرفی کنند اما آنچه تمام این نقشه های پرهزینه دشمنان را نقش بر آب می کند ورود گردشگران خارجی به ایران است تا امنیت را در ایران تجربه و با انتقال سینه به سینه آن در کشورهایشان، خلأ گردشگری ایران را پر کنند.

موضوعی که کارشناسان گردشگری کشور بارها بر آن تأکید داشته اند؛ «گردشگران خارجی تنها با 25 درصد حس امنیت پا به ایران می‌گذارند اما به هنگام خروج از ایران با 95 درصد امنیت خاطر به کشورشان باز می‌گردند.»

توجه خاص مقام معظم رهبری به «گردشگری» برای بهبود وضعیت یک استان نه تنها اهمیت بحث اقتصاد گردشگری را گوشزد می کند بلکه مسئولیت سنگینی را بر دوش دست اندرکاران این حوزه در بخش دولتی و خصوصی می گذارد تا از این پس به‌جای هدف گذاری های بی نتیجه در انتخاب بازارهای گردشگری و بازی های سیاسی در این بخش به دنبال تبلیغات موثر در داخل و خارج و تعریف مسیرهای هدفمند در استان های مختلف کشور برای جذب گردشگر و تحول اقتصادی در استان ها و شهرهای مختلف باشند.

جمهوری اسلامی ایران طبق آمارهای اعلام شده از سوی سازمان جهانی جهانگردی از لحاظ جاذبه های طبیعی در رتبه پنجم و از نظر جاذبه های تاریخی در رتبه دهم کشورهای دنیا قرار دارد اما متأسفانه در بهره گیری از این منابع، سهم کمتر از یک درصد کل درآمدهای گردشگری جهان را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که طی 10 سال آینده صنعت گردشگری در رتبه نخست اقتصاد جهان قرار می گیرد و مسئولان کشور با برنامه ریزی های کارشناسی شده از هم اکنون می توانند از این فرصت و ظرفیت به عنوان صنعت جایگزین نفت بهره های لازم را ببرند.

میرسجاداسبقی...مدیریت بازاریابی گردشگری